సౌర వ్యవస్థ యొక్క రహస్యాలను ఛేదించడంలో శాస్త్రవేత్తలు రెండు ముఖ్యమైన పురోగతులను సాధించారు. ఒక వైపు, మన సౌర వ్యవస్థలోనే ఉన్న సెరిస్ అనే మరుగుజ్జు గ్రహంపై ఒకప్పుడు జీవం ఉండేందుకు అవసరమైన శక్తి వనరు ఉండేదని నాసా పరిశోధనలు వెల్లడించాయి. మరోవైపు, ఖగోళ శాస్త్రవేత్తలు మన సౌర వ్యవస్థకు ఆవల ఒక కొత్త గ్రహం పుట్టుకను మొదటిసారిగా ప్రత్యక్షంగా వీక్షించారు. ఈ రెండు ఆవిష్కరణలు విశ్వంలో జీవం యొక్క సంభావ్యత మరియు గ్రహాల ఏర్పాటు ప్రక్రియపై మన అవగాహనను మరింత విస్తృతం చేస్తున్నాయి.
సెరిస్: ఒకప్పటి జీవానికి రహస్య శక్తి వనరు
మన భూమికి అత్యంత సమీపంలో ఉన్న మరుగుజ్జు గ్రహం సెరిస్. ఇది అంగారకుడు మరియు బృహస్పతి గ్రహాల కక్ష్యల మధ్య ఉన్న గ్రహశకలాల వలయంలో అతిపెద్ద ఖగోళ వస్తువు. ఇటీవలి వరకు, సెరిస్‌పై జీవం ఉద్భవించే అవకాశం లేదని శాస్త్రవేత్తలు భావించారు, ఎందుకంటే అక్కడ జీవాన్ని ప్రారంభించడానికి అవసరమైన శక్తి వనరు ఏదీ లేదని నమ్మేవారు.
అయితే, నాసా యొక్క డాన్ ప్రోబ్ సేకరించిన డేటా ఆధారంగా రూపొందించిన కొత్త కంప్యూటర్ నమూనాలు ఈ అభిప్రాయాన్ని మార్చేశాయి. ఈ నమూనాల ప్రకారం, కొన్ని బిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం సెరిస్ యొక్క కేంద్రకం రేడియోధార్మిక పదార్థాలతో నిండి ఉండేది. ఈ రేడియోధార్మిక ఐసోటోపుల క్రమమైన క్షయం కారణంగా భారీ మొత్తంలో ఉష్ణం రూపంలో శక్తి వెలువడింది. ఈ ప్రక్రియ సుమారు 0.5 నుండి 2 బిలియన్ల సంవత్సరాల పాటు కొనసాగింది. ఈ సమయంలో, దాని కేంద్రకం 280 డిగ్రీల సెల్సియస్ (530 డిగ్రీల ఫారెన్‌హీట్) వరకు వేడెక్కింది.
ఈ వేడి, సెరిస్ యొక్క మంచు ఉపరితలం కింద దాగి ఉన్న భూగర్భ సముద్రాన్ని నివాసయోగ్యమైన ఉష్ణోగ్రతలో ఉంచడానికి సహాయపడింది. అంతేకాకుండా, భూమిపై సముద్రాల అడుగున ఉండే హైడ్రోథర్మల్ వెంట్స్ మాదిరిగానే, సెరిస్‌లో కూడా వేడి, ఖనిజాలతో కూడిన నీటి ప్రవాహాలు ఏర్పడి ఉండవచ్చు. భూమిపై ఇటువంటి ప్రాంతాలు సూక్ష్మజీవుల జీవనానికి అనుకూలంగా ఉంటాయి. ఇదే విధంగా సెరిస్ యొక్క భూగర్భ సముద్రంలో కూడా గ్రహాంతర సూక్ష్మజీవులు ఉద్భవించి ఉండవచ్చని శాస్త్రవేత్తలు ఇప్పుడు భావిస్తున్నారు. అయితే, సుమారు 2.5 బిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం సెరిస్ యొక్క రేడియోధార్మిక కేంద్రకం చల్లబడిపోవడంతో, అక్కడ జీవం ఏదైనా ఉండి ఉంటే అది అంతరించిపోయి ఉండవచ్చని పరిశోధకులు తెలిపారు.
ప్రత్యక్ష ప్రసారం: ఒక గ్రహం యొక్క జననం
సెరిస్‌లో గడిచిపోయిన జీవం యొక్క జాడలను శాస్త్రవేత్తలు అన్వేషిస్తుండగా, మరోవైపు ఖగోళ శాస్త్రవేత్తల బృందం మన సౌర వ్యవస్థకు ఆవల ఒక నవజాత గ్రహం ఏర్పడటాన్ని మొదటిసారిగా గుర్తించింది. సంవత్సరాలుగా, యువ నక్షత్రాల చుట్టూ దుమ్ము మరియు వాయువులతో కూడిన డజన్ల కొద్దీ డిస్క్‌లను శాస్త్రవేత్తలు గమనించారు. ఈ డిస్క్‌లలోని ఖాళీలను బహుశా కొత్తగా ఏర్పడుతున్న గ్రహాలు (ప్రొటోప్లానెట్స్) సృష్టిస్తున్నాయని వారు సిద్ధాంతీకరించారు. కానీ ఇప్పటివరకు, ఆ ఖాళీలలో ఒక గ్రహాన్ని కచ్చితంగా కనుగొనలేకపోయారు.
అరిజోనా విశ్వవిద్యాలయానికి చెందిన ఖగోళ శాస్త్రవేత్త లార్డ్ క్లోజ్ నేతృత్వంలోని బృందం, చిలీలోని మాగెల్లాన్ టెలిస్కోప్‌పై ఉన్న అత్యంత శక్తివంతమైన MagAO-X అడాప్టివ్ ఆప్టిక్స్ సిస్టమ్‌ను ఉపయోగించి ఈ అద్భుతమైన ఆవిష్కరణ చేసింది. వారు WISPIT-2 అనే యువ నక్షత్రం చుట్టూ ఉన్న డిస్క్‌లోని ఖాళీలో ఒక గ్రహం ఏర్పడటాన్ని గమనించారు.
గ్రహాలు ఏర్పడేటప్పుడు, అవి తమ చుట్టూ ఉన్న హైడ్రోజన్ వాయువును ఆకర్షిస్తాయి. ఈ వాయువు గ్రహంపైకి పడినప్పుడు, అది అత్యంత వేడి ప్లాస్మాను సృష్టిస్తుంది, ఇది హైడ్రోజన్-ఆల్ఫా (H-alpha) అనే ప్రత్యేక కాంతిని విడుదల చేస్తుంది. శాస్త్రవేత్తలు ఈ కాంతిని గుర్తించడం ద్వారానే గ్రహాన్ని కనుగొనగలిగారు. WISPIT 2b అని పిలువబడే ఈ గ్రహం, బృహస్పతి కంటే ఐదు రెట్లు ఎక్కువ ద్రవ్యరాశిని కలిగి ఉందని అంచనా. ఈ ఆవిష్కరణ, గ్రహాలు డిస్క్‌లలో ఖాళీలను ఎలా సృష్టిస్తాయనే సిద్ధాంతాన్ని నిరూపించడమే కాకుండా, సుమారు 4.5 బిలియన్ల సంవత్సరాల క్రితం మన సౌర వ్యవస్థ మరియు బృహస్పతి, శని వంటి గ్రహాలు ఎలా ఏర్పడ్డాయో అర్థం చేసుకోవడానికి ఒక అద్భుతమైన అవకాశాన్ని అందిస్తుంది.